Dialoog in de trein in de Week van de Dialoog: Social Coupé

logoVandaag in de trein heb ik veel mensen gesproken en met elkaar in gesprek gebracht. En dat alles vanwege de Week van de Dialoog.

Over hun passies voor muziek maken en koken (dan gaan de ogen glimmen), over hun 43-jarig huwelijk en waarom ze het zo goed hebben samen, over mooie reizen naar Suriname, Zuid-Afrika en Frankrijk, over onderzoek doen naar gnoes en zebra’s, over Ajax-Celtic, over 1001 dingen tegelijk doen en toch chill zijn. En ook mijn vooroordeelloos luistervermogen getest bij een fervent aanhanger van de dictatuur (Franco-specialist) als staatsvorm en geprobeerd te achterhalen wanneer en waarom hij daarin is gaan geloven.

Een prachtige inspirerende dag met geweldige mensen! Conducteur Ralf die de hele dag meereisde en mooie omroepberichten uitsprak, is eigenlijk een kantoorman van de NS die drie keer in de maand een conducteursdienst draait omdat het leuk is en om te weten wat er speelt. Geweldig vind ik dat! En Job die 2 jaar geleden het initiatief nam tot de Social Coupé, om mensen hun oordopjes uit te laten doen en in de trein weer een praatje met elkaar te maken en daarin na ieder station heel onbevangen het initiatief neemt. Hij vond een ontvankelijk oor bij Patricia van de NS die nu regelmatig met Job en allerlei maatschappelijke organisaties in de trein stapt om met mensen in gesprek te raken (20 november bijvoorbeeld met Goedgemutst, een breiend gezelschap). En met Karin van Nederland in Dialoog die met oneindig enthousiasme met iedereen een gesprek kan aanknopen. Topdag dus!

 

Assessment maken

assessmentsAssessments doen – en al helemaal een rollenspel – vinden mensen heel spannend. En dat snap ik wel. Want je komt in een situatie waarin je laat zien in hoeverre je feitelijke gedrag overeenkomt met je theorie over hoe je je zou willen gedragen.

Niet zelden ontdekken mensen door de observaties die ze terugkrijgen, dat er licht zit tussen hoe ze zich gedragen en hoe ze zich zouden willen gedragen. Of zelfs hoe ze denken dat ze zich gedragen hebben tijdens een rollenspel.

Alweer ruim zeven jaar geleden overkwam mij dat. Het rapport van de observator was confronterend. In hevige staat van ontkenning leverde ik slag met haar via de mail over de conclusies van het rapport. Het deed mij onrecht, schreef ik. Ze zag niet wie ik werkelijk was. Wat ze had gezien kwam niet overeen met mijn theorie over hoe ik me gedroeg.

Nu krijg ik zulke mails en telefoontjes, omdat ik assessments afneem en daarover rapporten schrijf.

Dat was voor mij aanleiding om dat oude assessmentrapport – dat ik net niet had verscheurd – weer eens terug te lezen. En met wat schaamrood op de kaken, las ik in het rapport dat de zinsneden waarover ik heftig was gevallen toch iets bij me hadden aangeraakt. Ze schreef: “Gaat de confrontatie niet werkelijk aan”, “Is niet uit op draagvlak” en het ergste “Onvermogen om werkelijk contact te maken”. Ik ontdekte dat het benoemen van wat ze tijdens het assessment had gezien bij mij een ontdekkingsproces in gang had gezet.

Pas nu – na zeven jaar – kan ik zien dat ik met die drie punten aan de slag ben gegaan. Ik word steeds beter in het benoemen van mijn grenzen en – in het verlengde daarvan – mag van mezelf steeds vaker niet op draagvlak uit zijn. Maar “onvermogen werkelijk contact maken”. Wat zou ze daarmee nou bedoeld hebben? Ik weet dat ik makkelijk contact leg, dat mensen me snel vertrouwen en over wezenlijke dingen met me in gesprek gaan. Maar delen wat mijzelf ten diepste beweegt, dat doe ik niet snel. Een vriendin nodigde mij daartoe laatst heel expliciet uit en dat was fijn. Het is niet dat ik het wezenlijk niet wil of durf te delen. Het is meer dat ik de woorden niet kan vinden, dat het moment voorbij gaat of dat ik een vraag nodig heb om op gang te komen. Zou ze dat bedoeld hebben toen ze schreef over mijn “onvermogen werkelijk contact te maken”? Dat het niet wederzijds is, dat ik wel luister en vraag maar niet spreek en mijn diepste wezen onvoldoende aan andere mensen laat zien? Ik weet het niet en zij waarschijnlijk ook niet meer. Het rapport heeft destijds in ieder geval een ontdekkingsproces in gang gezet en daar pluk ik nu de vruchten van.

Dan terug naar de assessments van nu. Vandaag schreef ik weer een casus voor een rollenspel. Ik schrijf deze zodanig dat de kandidaat alle gelegenheid heeft te laten zien wat hij of zij in huis heeft. Niet om te tonen dat hij of zij het schaap met vijf poten is dat de werkgever zoekt. Maar dat de kern van wat nodig is voor de functie past bij de sollicitant en dat de kern van de sollicitant past bij de functie. En als ik na het rollenspel het assessmentrapport schrijf, zeg ik wat ik heb gezien. Niets meer en niets minder, ook al is het confronterend. Daar hebben de mogelijke werkgever en de sollicitant het meest aan. Ook al is de opbrengst misschien pas na zeven jaar waarneembaar.

 

Dialoog begeleiden – training

cirkelDialoog onderscheidt zich van andere vormen van gesprek. Het gaat bij dialoog om aandachtig naar elkaar luisteren in plaats van zo goed mogelijk je argument naar voren brengen. Het gaat om uitwisseling en niet om overtuigen. Dialoog werkt hierdoor verbindend, wat samenwerken daarna een stuk eenvoudiger maakt.

Wil leren hoe je dialoog kunt faciliteren en heb je al ervaring als gespreksleider of voorzitter? Dan is deze training Dialoog begeleiden misschien iets voor jou.
We starten in januari 2014 en het gaat om vijf middagen in het midden van het land.

Dialoog begeleiden training 2014

Gehechtheid aan jouw verhaal

Deze korte tekst van Paul Ferrini raakte me bijzonder en daarom deel ik ‘m.

 

Attachment to your Story

You are free to be responsible for your life right now, but do you want to be?

Are you ready to give up your attachment to your story?

The problems you perceive in your life are projections of the internal conflict: “I want but I cannot have.”

If you would allow yourself to have what you want, or if you would stop wanting it, this conflict would cease.

Your story of “seek but do not find” would be over.

Be honest with your self.
Are you willing to give up the drama?
Or has your pain, your scarcity, your need to fix or be fixed become part of your personality?

Has your story become your identity?

If not, let the past dissolve right here, right now.
Be totally responsible for what you choose.
There are no more excuses.

Boek: Joseph Jaworski – Oorsprong

oorsprong---joseph-jaworski[0]“De innerlijke weg naar kennis” luidt de ondertitel van dit boek. Jaworski beschrijft hierin zijn ontdekkingen over hoe contact te maken met de bron van het weten, van de kennis. Op een zakelijke manier met zoveel mogelijk bewijsmateriaal bouwt hij het verhaal op. De route loopt langs allerlei mensen met wie hij indringende gesprekken voert, langs experimenten, langs onderzoek, langs bijeenkomsten waarin mensen op dialogische wijze kennis met elkaar uitwisselen. De grote momenten van contact met de oorsprong zijn echter de ontmoetingen met zichzelf in de natuur.
Het boek inspireert me te onderzoeken wat dialoog kan betekenen in het contact met de oorsprong. Is dialoog een route naar ontginning van wijsheid? En hoe ziet zo’n gesprek er dan uit? Wat zijn de randvoorwaarden? Wat vraagt het van de deelnemers? Wat vragen de deelnemers van elkaar?
Genoeg vragen voor de komende tijd!

Boek: Tim Krabbé – Wij zijn maar wij zijn niet geschift

Krabbe-Wij-zijn-maar-wij-zijn-niet-geschift_previewKrabbé heeft zeer uitgebreid onderzoek gedaan naar de schietpartij van Columbine op 20 april 1999. In dit boek doet hij gedetailleerd verslag van wat er precies van minuut tot minuut gebeurde, wat de aanloop naar de schietpartij was en hij doet een poging een verklaring te vinden.
Centraal staan dus Eric and Dylan, de twee daders van de Columbine shooting. Via dagboekfragmenten van de jongens, getuigenverklaringen, rapporten van begeleiders, videomateriaal en meer geeft Krabbé een inkijk in het leven en de belevingswereld van de jongens.

Na het lezen van 400 bladzijden is de vraag van het Waarom niet beantwoord, maar ben ik wel gefascineerd geraakt door hoe het heeft kunnen gebeuren. Hoe heeft er zo’n haat in die jongens kunnen sluipen dat ze al schreeuwend, lachend en grappen makend 13 mensen hebben vermoord? En hoe lagen de onderlinge machtsverhoudingen? Wie was de leider en wie de volger? Terugkijkend hebben de jongens zoveel signalen afgegeven over hun voornemen, maar niemand nam ze serieus. De ouders van de jongens werden compleet verrast door de daden van hun zoons. Hoe goed ken je je kinderen eigenlijk?
Dit boek zal me voorlopig niet loslaten.

Oude en nieuwe overtuigingen

Vroeger als ik dan een avondje niets had (zoals vanavond), moest ik van mezelf nodig een vriendin bellen om bij te praten. Nu hoef ik dat niet meer van mezelf. Het is maar iets relatief kleins, maar los komen van overtuigingen… het kost soms wat moeite.

En gelukkig heb ik nog steeds vriendinnen ;-).

Over taal gesproken – geluiden in overvloed

Schapen blaten, mensen praten
Paarden briesen, neuzen niezen
Worsten knakken, tassen smakken
Ruziemakers hakketakken
Kranten scheuren, tantes zeuren
Pubers drammen, bokken rammen, zwammen
Kurken ploppen, geesten kloppen
Hondjes keffen, stem verheffen

Stemmen smoren, spechten boren
Emmers gutsten, wallen klutsen
Banden klappen, handen klappen
Klappertanden, tandenknarsen
Fietsers bellen, bodes schellen
Kikkers kwaken, kreten slaken
Zeilen bollen, winden joelen
Golven rollen, breken, spoelen

Eendjes snateren, eendjes snabbelen
Beekjes klateren, beekjes kabbelen
Baby’s babbelen, brabbelen sabbelen
Tamboers trommelen – hè, tamboers trommelen
Magen rommelen, buren stommelen
Regens roffelen, harken schoffelen
Ruiten tinkelen, bellen rinkelen, tinkelen, tjingelen, klingelen

Zo rijk is onze taal aan alle vormen van kabaal
Maar geen woord past als jij me vraagt:
“Zeg liefste, heb ik jou vandaag
Al wel gezegd hoe lief je bent”
Een geluid dat niemand kent
Dan ik
Slik
Ik?

Mussen tsjilpen, mezen tsjiepen
Oren fluiten, suizen, piepen
Duiven koeren, boeren boeren
Pillen bruisen, volken ruizen
Kiezels knersen, platen persen
Platen spelen, sijzen kwelen
Hanen kraaien, papegaaien
Kraaien krassen, hanen – Bombarie
Ballen brallen, koeien loeien
Daken kraken, wijven kijken
Vingers knippen, pootjes trippen
Scheten floepen, ganzen roepen
Tonen trillen, oren drillen
Keukenmeid en relnicht trillen
Rotjes knallen, horens schallen
Hoor de stilte vallen
Allemaal bombarie

Kippen kakelen, auto’s schakelen
Snaren tokkelen, muren brokkelen
Bronnen borrelen, dieven morrelen
Ramen klapperen, ramen klapperen, ramen klapperen
Wimpers wapperen, vleugels flapperen
Wapens kletteren, brommers knetteren
Apen kwetteren, tappers tetteren, spetteren, schetteren, trompetteren

Zo rijk is onze taal aan alle vormen van kabaal
Maar geen woord past als jij me vraagt:
“Zeg liefste, heb ik jou vandaag
Al wel gezegd hoe lief je bent”
Een geluid dat niemand kent
Dan ik
Slik
Ik?
Bombarie

Exploderen, commanderen, galopperen
Orkestreren, moduleren, fulmineren
Musiceren, koeioneren
Overstemmen, piepend remmen
Jennen, schennen, schuld bekennen
Tongen scherpen, tegenwerpen,
Rondvertellen, weer voorspellen
Bombarie

Klagen, vragen, knauwen, snauwen
Blazen, razen, grauwen, knauwen
Knorren, snorren, flitsen, janken,
Gakken, hakken, risten, danken
Ketsen, petsen, hoesten, kletsen
Plenzen, drenzen, proesten, zwetsen
Schelden, melden, pruilen, zoeven
Vleien, glijden, huilen, snoeven

Massa’s hossen, klompen klossen
Klompjes kleppen, hazen reppen
Saxen honken, ronken, bonken
Smeken, spreken, passie preken
Honden grommen, beren brommen
Meeuwen schreeuwen, leeuwen geeuwen
Leeuwen brullen, leeuwen lullen
Jongens, lul maar raak

Zo rijk is onze taal aan alle vormen van kabaal
Maar geen woord past als jij me vraagt:
“Zeg liefste, heb ik jou vandaag
Al wel gezegd hoe lief je bent”
Een geluid dat niemand kent
Dan ik
Slik
Ik?
Bombarie

Kafferen, kakelen
Jodelen, jammeren,
Jengelen, mekkeren
Mopperen, rammelen
Lebberen, klepperen
Denderen, kibbelen, keuvelen
Trippelen, tippelen, knibbelen
Wouden, jubelen,
Prevelen, toeteren
Bulderen, pruttelen
Donderen, toeteren
Murmelen, mummelen, druppelen
Snotteren, sudderen, rochelen
Reutelen, stotteren
Neuzen sputteren,
Giebelen, rebbelen
Fluisteren, mompelen, monkelen
Kwebbelen, rondbazuinen, krakelen
Leuteren, smoezelen, zeveren
Juichen, katten,snuiten
Spinnen, stampen, plaggen
Kouten, smoezen
Tussen tinken
Vitten, luiden
Druipen, klinken
Allemaal bombarie
Tieren, kieren, mokken, jokken
Klotsen, botsen
paffen, blaffen
Messen kerven
Klanken sterven
kluiven, gnuiven
Snuffen, snuiven
Kiezels knerpen
Tredes snerpen
Deuren kieren
Banden gieren
Banden slippen
Slangen sissen
Slissen, kissebissen
Wekkers tikken
Knieën knikken
Beitels bikken
Knikkers klikken
Even slikken, knikken, hikken, stikken, lach

Wimpels rukken
Snaren plukken
Schrokken, slurpen
Kotsen, gonzen
Snuiten, zoemen
Plonzen, bonzen
Puffen, tuffen
Psalmen galmen
Kleunen, vloeken
Grienen, loven, honen
Knijpen met je keel
Happen naar adem
Temen, flemen
Driegen, hijgen
Horen, zien en zwijgen

Zo rijk is onze taal aan alle vormen van kabaal
Maar geen woord past als jij me vraagt:
“Zeg liefste, heb ik jou vandaag
Al wel gezegd hoe lief je bent”
Een geluid dat niemand kent
Dan ik
Slik
Ik?

Tekst van Jan Rot – Bombarie